Ngày 18/6, Quận ủy, HĐND, UBND quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đã long trọng tổ chức Lễ đón Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Thăng Long tứ trấn – đền Bạch Mã. Nhân dân các phường trong quận đã tổ chức Lễ rước theo nghi lễ truyền thống nhân dịp này.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Thăng Long tứ trấn- Đền Bạch Mã cho lãnh đạo và Nhân dân quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
“Thăng Long tứ trấn” gắn với việc ra đời của kinh đô Thăng Long thời nhà Lý, nơi thờ bốn vị thần trấn giữ bốn phương huyết mạch, bảo vệ kinh thành Thăng Long xưa và Thủ đô Hà Nội ngày nay, gồm các ngôi đền: Bạch Mã, Voi Phục, Kim Liên và Quán Thánh. Đền Bạch Mã được dân gian coi là đệ nhất tứ trấn, nơi thờ thần Long Đỗ trấn giữ phía Đông kinh thành Thăng Long. Đền Voi Phục trấn ở phía Tây, thờ thần Linh Lang Đại Vương. Đền Kim Liên trấn ở phía Nam, thờ thần Cao Sơn Đại Vương và đền Quán Thánh trấn ở phía Bắc, thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ.
Với giá trị ý nghĩa lịch sử, văn hoá đó, ngày 18/1/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 93/QĐ-TTg xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt đợt 12 cho 5 di tích trên cả nước, trong đó có Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật “Thăng Long tứ trấn,” gồm đền Bạch Mã (quận Hoàn Kiếm), đền Voi Phục, đền Quán Thánh (quận Ba Đình) và đền Kim Liên (quận Đống Đa), thành phố Hà Nội.
Các đồng chí lãnh đạo Thành phố Hà Nội tặng hoa chúc mừng lãnh đạo và Nhân dân quận Hoàn Kiếm.
Đền Bạch Mã được xây dựng ở huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, nay là số 76 phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Sách “Việt điện u linh tập” ghi lại, đền Bạch Mã được lập từ thời Cao Biền đắp thành Đại La (năm 866). Đến khi vua Lý Thái Tổ dời đô ra Thăng Long (năm 1010), thần lại giúp vua dựng thành sau nhiều lần thất bại, được phong là Thành hoàng Thăng Long. Các triều sau đều theo đó, phong Thần là Quảng Lợi Bạch Mã tối linh thượng đẳng thần. Trải qua hơn một nghìn năm, ngôi đền dù đã được trùng tu nhiều lần, nhưng vẫn giữ được cảnh quan uy nghiêm và những dấu tích cổ hiếm thấy, cùng nhiều hiện vật quý có giá trị lịch sử to lớn.
Đền Bạch Mã hiện còn giữ được nhiều hiện vật có giá trị mang phong cách nghệ thuật cuối thế kỷ XVII, như: 18 bia đá cổ ghi lại việc sửa đền, 17 đạo sắc phong do triều đình nhà Nguyễn ban tặng, cùng nhiều đồ thờ tự quý…Trong đền còn thờ một pho tượng ngựa trắng bằng gỗ lớn, tượng trưng cho thần Bạch Mã và được rước vào những dịp quan trọng. Lễ hội của đền được tổ chức vào ngày 12,13 tháng Hai âm lịch hằng năm, là sự dung hòa giữa văn hóa tín ngưỡng dân gian và nghi thức cúng cung đình, tạo nên nét đặc sắc riêng biệt.
Lễ rước theo nghi lễ truyền thống của Nhân dân quận Hoàn Kiếm
Phát biểu tại buổi Lễ, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long nhấn mạnh: Trải qua các triều đại Lý, Trần, Lê với 52 vị vua định đô tại Thăng Long, đền Bạch Mã là nơi chứng kiến đầy đủ nhất quá trình hình thành và phát triển của Thăng Long xưa và Thủ đô Hà Nội ngày nay. Di tích đền Bạch Mã cùng với các di tích khác trong tứ trấn Thăng Long được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt một lần nữa khẳng định giá trị lịch sử, tín ngưỡng tiêu biểu của quần thể di tích này tại Thủ đô Hà Nội.
Ông Long cũng cho biết: “Trong thời gian tới, quận Hoàn Kiếm sẽ tiếp tục tập trung đầu tư và huy động các nguồn lực xã hội cho bảo tồn các di sản văn hóa, phát huy bản sắc văn hóa một cách bền vững, tạo nguồn lực để xây dựng thương hiệu du lịch quận Hoàn Kiếm có bản sắc, để Hoàn Kiếm là điểm đến không thể thiếu đối với du khách trong nước và quốc tế; để Thành phố Hà Nội trở thành trung tâm văn hóa, trung tâm sáng tạo có vị thế trên bản đồ du lịch Việt Nam và khu vực Đông Nam Á”.
(Theo Sở VH&TT Hà Nội)
