Di tích nhà 48 Hàng Ngang (phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) gắn liền với sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở và làm việc từ ngày 25/8/1945 đến ngày 02/9/1945. Tại đây Người đã viết Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Ngôi nhà trước đây có 2 tầng, nhưng đến đầu những năm 40 của thế kỷ XX, ông bà Trịnh Văn Bô cho xây dựng lại thành 4 tầng theo phong cách kiến trúc phương tây hiện đại chắc chắn.
Di tích nhà 48 Hàng Ngang (phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội)
Việc lựa chọn tư dinh của một thương gia nằm trong một khu phố cổ đông đúc dân cư, trung tâm buôn bán sầm uất bậc nhất của đất Hà Thành để bố trí cho Bác và Ban Thường vụ Trung ương Đảng về ở, làm việc đã được Trung ương tính toán rất kỹ lưỡng bởi ngôi nhà này hội tụ những yếu tố vô cùng thuận lợi cho Bác và Bộ Chính trị có thể về ở, làm việc một cách an toàn và bí mật tuyệt đối.
Đồng chí Nguyễn Doãn Văn – Giám đốc Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội chụp ảnh lưu niệm cùng cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ – quả phụ của nhà tư sản yêu nước Trịnh Văn Bô – tại căn nhà 48 Hàng Ngang năm 2015
Từ ngày 25/8/1945 đến ngày 02/9/1945, tại căn phòng trên tầng 2 của ngôi nhà 48 Hàng Ngang, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã soạn thảo bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước công nông đầu tiên tại khu vực Đông Nam Á. Người cũng từng nói: “Đây là giờ phút sung sướng nhất trong cuộc đời tôi, tôi đã viết nhiều nhưng viết Tuyên ngôn độc lập là lúc lòng tôi sung sướng nhất…”.
Vào lúc 14h ngày 02/9/1945 tại quảng trường Ba Đình lịch sử, trước hơn 50 vạn quốc dân đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập. Bản Tuyên ngôn ra đời đã chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế đã tồn tại hàng nghìn năm ở nước ta và gần một trăm năm đô hộ của chủ nghĩa thực dân xâm lược; đồng thời mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc: kỷ nguyên của độc lập, tự do, chủ nghĩa xã hội và vươn lên sánh vai cùng các cường quốc năm châu.
Không gian trưng bày tại di tích
Hiện nay, di tích 48 Hàng Ngang đón tiếp rất nhiều các đoàn khách trong và ngoài nước, các tổ chức, đoàn thể đến dâng hương, báo công với Người, kết nạp Đảng, Đoàn cũng như thăm quan, học tập… vào các ngày lễ, ngày kỷ niệm lịch sử của dân tộc như: ngày thành lập Đảng (03/02), ngày thống nhất đất nước (30/4), ngày sinh nhật Bác (19/5), ngày Quốc Khánh (02/9), ngày giải phóng Thủ đô (10/10),…
Với những giá trị to lớn đó, di tích đã được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích cấp Quốc gia, theo quyết định số 54/VH-TT/QĐ ngày 29 tháng 4 năm 1979.
Các tổ chức, đoàn thể của các phường trực thuộc quận Hoàn Kiếm tới dâng hương tại di tích
Nhân dịp kỷ niệm 133 năm ngày sinh của Người (19/5/1890 – 19/5/2023), Ban Giám đốc cùng tập thể cán bộ, viên chức, người lao động Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội đã chỉnh trang di tích nhà số 48 Hàng Ngang (phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) với những nội dung trưng bày và hệ thống hiện vật gắn liền với thời gian Chủ tịch Hồ Chí Minh đã soạn thảo bản Tuyên ngôn độc lập tại nơi đây, sẵn sàng đón tiếp các tổ chức, đoàn thể, khách thăm quan đến dâng hương, báo công và thăm quan di tích.
