Ngôi nhà số 48 phố Hàng Ngang, phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm – Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hoà vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, đã trở thành một trong các điểm di tích tiêu biểu về Chủ tịch Hồ Chí Minh trên toàn quốc.
Ngôi nhà 48 Hàng Ngang những năm 40 của thế kỷ 20 (Ảnh tư liệu)
Có vị trí thuận lợi, nằm giữa khu phố cổ, trung tâm buôn bán sầm uất của đất Hà thành và thông ra hai mặt phố Hàng Ngang và Hàng Cân, nguyên chủ nhân của ngôi nhà của gia đình ông Trịnh Văn Bô và bà Hoàng Thị Minh Hồ là gia đình tư sản yêu nước và có truyền thống kinh doanh tơ lụa. Việc lựa chọn khu phố buôn bán tấp nập người qua lại và nhà của một thương gia để bố trí cho Ban thường vụ Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh ở và làm việc đã được Trung ương tính toán kỹ lưỡng nhằm đảm bảo an toàn, bí mật tuyệt đối.
Chân dung vợ chồng doanh nhân ông Trịnh Văn Bô
và bà Hoàng Thị Minh Hồ
Đây là ngôi nhà cao tầng ở phố Hàng Ngang, từ trên cao có thể bao quát được xung quanh, có cửa sắt chắc chắn thuận lợi cho công tác bảo vệ an toàn. Tại tầng hai của ngôi nhà Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí Trung ương Đảng ở, làm việc và hội họp từ ngày 25 tháng 8 năm 1945 đến ngày 02 tháng 9 năm 1945. Tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cùng Ban Thường vụ Trung ương Đảng quyết định nhiều chủ trương quan trọng về đối nội, đối ngoại, về thể chế và thành phần của Chính phủ lâm thời; về tổ chức ngày Lễ Độc lập… Đặc biệt, Người đã viết bản “Tuyên ngôn độc lập”, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Đây là một sự kiện lịch sử quan trọng, có ý nghĩa vô cùng to lớn, đánh dấu bước ngoặt phát triển của lịch sử dân tộc Việt Nam.
Bản Tuyên ngôn độc lập (Ảnh tư liệu)
Ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, trước hơn 50 vạn quốc dân đồng bào Bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á đã được vang lên, chấm dứt chế độ phong kiến quân chủ đã tồn tại cả ngàn năm và gần một trăm năm đô hộ của chủ nghĩa thực dân xâm lược, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc: Độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội, vươn lên sánh vai cùng các cường quốc năm châu.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập trước quốc dân đồng bào tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội, ngày 02/9/1945
Tuyên ngôn Độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời trong một thời điểm trọng đại và phức tạp của lịch sử, có ý nghĩa xác lập tính hợp pháp và hợp hiến của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, là bản anh hùng ca mở đầu kỷ nguyên mới Độc lập tự do và Chủ nghĩa xã hội của dân tộc Việt Nam.